ترسناک اما خواندنی

پیامبر گرامی اسلام محمد مصطفی صلی الله علیه و سلم فرموده اند: «حسینٌ منّی و أنا مِنَ الحسین اَحَبَّ اللهُ من اَحَبَّ حسیناً» یعنی: «حسین از من است و من از حسین، هر کس که حسین را دوست بدارد خداوند نیز او را دوست میدارد». حمد و سپاس لایق پروردگاریست که موت شهداء را بر حیات دیگران برتری عنایت فرمود و درود و سلام بر روان پاک پیامبر بزرگوار و بر اهل و یارانش و بر کسانی که در متابعت از آن حضرت، گوی سبقت بردند. این مطالبیست نهایت مختصر که به منظور دخول در صف هواداران حضرت حسین رضی الله عنه ترتیب داده شده است. امیدوارم که خداوند متعال همه ما مسلمانان را به خاطر شهدای جان باخته کربلا مورد عفو خود قرار دهد.

خاست آن سر جلوه خیر الأمم 
چون سحاب قبله باران در قدم
بر زمین کربلا بارید و رفت 
لاله در ویرانه ها کارید و رفت
تا قیامت قطع استبداد کرد 
موج خون او چمن ایجاد کرد
بحر حق در خاک و خون غلطیده است 
پس بنای لا اله گردیده است
خون او تفسیر این اسرار کرد 
ملت خوابیده را بیدار کرد
ای صبا ای پیک دور افتادگان 
اشک ما بر خاک پاک او رسان. «اقبال لاهوری»

روز عاشورا در ماه محرم قرار دارد، محرم اولین ماه سال اسلامی و یکی از ماههای حرام می باشد. از آنجا که در این ماه جنگ و جهاد ممنوع بوده به آن حرام می گویند. در این ماه بسیاری از رویدادهای بزرگ تاریخی و مهم به ظهور پیوسته است منجمله شهادت امام حسین رضی الله تعالی عنه و هفتاد و دو تن از اصحاب و یارانش در سرزمین کربلا.

مروری بر نسب پاک و شخصیت و چگونگی شهادت ایشان 

حضرت سیدنا امام حسین رضی الله عنه دارای نسبی چنان عالی است که اگر گفته شود نسبی عالی تر از آن، نصیب هیچ احدی از مردم جهان نگشته است، یاوه سرایی نبوده زیرا حضرت نبی اکرم صلی الله علیه و سلم از جهت مادر جد مادری و از جهت پدر جد پدری او می باشد، زیرا حضرت علی مرتضی رضی الله عنه نسباً پسر عموی رسول خدا علیه السلام است اما چون در دامن آن حضرت پرورش یافته است همچون فرزند وی می باشد.
پیامبر گرامی صلی الله علیه و سلم نسبت به حضرت امام حسین علاقه بیشتری داشتند و امت خود را درباره محبت تأکید فرموند. چنانچه در حدیثی به روایت ترمذی فرموده است: «حسین منی و أنا من الحسین احب الله من احب حسینا» یعنی حسین از من است و من از حسین، هر کس که حسین را دوست بدارد خداوند نیز وی را دوست می دارد. و در حدیث دیگر فرموده است: «امام حسن و امام حسین رضی الله عنهما، این دو سردار جوانان بهشت خواهند بود». پدر بزرگوار حضرت امام حسین رضی الله عنه، خلیفه راشد، اسد الله، حضرت علی بن ابی طالب رضی الله عنه بوده و مادر پاکیزه اش حضرت سیدة النساء العالمین فاطمة الزهراء رضی الله عنها میباشد. سبحان الله! چه نسب مقدسیت. ذَلِکَ فَضلُ اللهِ یُؤتِیهِ مَن یَشَاءُ.

ولادت با سعادت ایشان

در تعیین تاریخ تولد ایشان اختلاف زیادی وجود دارد اما آنچه صحت دارد این است که ولادت آن حضرت در پنجم ماه شعبان سال چهارم هجری در مدینه به وقوع پیوسته است. به نظر بعضی از مورّخان ولادت ایشان در روز چهارم شعبان می باشد. پس از ولادت، ایشان را به نزد جد بزرگوارش، حضرت محمد صلی الله علیه و سلم آوردند، پیامبر گرامی به محض دیدن امام حسین رضی الله عنه بی نهایت مسرور شده و با کمال شفقت او را تحنیک فرموند (یعنی مقداری خرما، در دهان مبارک خود جوید و آن را با دست مبارک خود برداشت و در داخل دهان حضرت امام حسین گذاشت و به کامش مالید) و برای تبرک، آب دهان مبارک خود را به دهان نوزاد داخل فرموند، و اسمش را حسین نامیدند و شخصاً در گوشهایش اذان و اقامت گفتند. جسم مبارکش خیلی مقدس وی با جد مطهرش حضرت رسول اکرم علیه السلام بی نهایت مشابهت داشتند. همانگونه که رسول اکرم صلی الله علیه و سلم امام حسین را دوست می داشتند ایشان در نظر خلفای راشدین و تمام اصحاب کرام رضی الله عنهم دارای اهمیت و عظمت بی پایانی بود و همه او را با نگاه احترام و قدردانی و به عنوان یک صحابی جلیل و فرزند دختر رسول اکرم صلی الله و سلم و یک عالم، عابد و مجاهد نگاه میکردند و آن حضرت را محبوب و از اعماق قلب عزیز می شمردند.

خلاصه ای از چگونگی به شهادت رسیدن امام حسین رضی الله عنه

آن حضرت در ورع و تقوا و شجاعت بی نظیر بودند. پس از مرگ حضرت معاویه رضی الله عنه مردم کوفه به ایشان نامه ای نوشته و او را دعوت کردند که به کوفه برود تا با او بیعت کنند. حضرت حسین رضی الله عنه با جمعی از یاران و خانواده خود به سوی عراق حرکت کرده تا به تشکیل یک حکومت اسلامی بر علیه یزید که فسق و فجور او برایش واضح شده بود، موفق شود. اما مردم کوفه قبل از اینکه امام حسین به آنجا برسد بر علیه آن حضرت لشکر ابن زیاد را تقویت نمودند و در نزدیکی دشتی به نام «کربلا» سپاهیانی که عبیدالله بن زیاد به فرمان یزید برای جلوگیری ازآن حضرت فرستاده بود، مانع حرکت وی شدند و بالآخره همان افرادی که اصرار و مبالغه ی آنها سبب حرکت امام حسین رضی الله عنه به طرف کوفه شده بود، سرانجام به مقابله و مبارزه با آن حضرت پرداخته، دین را به دنیا فروختند و خسرانی و بدبختی دنیا و آخرت را خریدند و بلآخره آن حضرت در چندین معرکه با هفتاد و دو تن از اصحاب و یارانش در مقابل آن فُسّاق و دشمنان اسلام با شجاعت ایستادگی کردند و در روز شنبه دهم محرم سال (61) هجری در همان سرزمین کربلا جام شهادت نوشیدند و روح مبارکشان به ملأ اعلی و جوار حق تعالی پرواز نمود. اِنّا لِلّهِ وَ اِنّا اِلَیهِ رَاجِعُونِ. مرقد مطهر آن حضرت در کربلا زیارتگاه مسلمین جهان است. می گویند سر مبارکش در یکی از مساجد قاهره که بنام آن حضرت منسوب است مدفون می باشد. «والله اعلم»
با تَعَمُّق مختصر انسان با بصیرت به این نتیجه می رسد که پیروز واقعی در این نبرد خونین از آن حضرت حسین رضی الله عنه بوده است نه برای مخالفان و دنیا پرستان، زیرا پیروزی آن نیست که انسان از میدان نبرد سالم درآید، یا دشمن خود را به خاک هلاکت افکند، بلکه پیروزی آن است که هدف خود را پیش برد و دشمن را از رسیدن به مقصد خود باز دارد. بدین ترتیب حضرت امام حسین رضی الله عنه به مسلمانان و مؤمنان واقعی درس ایستادگی در برابر ظلم و استبداد و فسق و جور را داد و آموخت که سر تسلیم در مقابل فساق خم نکنند و بخاطر قدرت و تجهیزات ظاهری و سطحی دشمنان اسلام، از حمایت حق و خدمت به اسلام سر باز زنند یا سیاستی منافقانه اختیار نمایند.

عاقبت قاتلان آن حضرت رضی الله عنه

علّامه سبط ابن جوزی رحمه الله روایت کرده است که یک پیرمردی که در قتل حضرت حسین شریک بود دفعتاً کور شد، مردم علت کور شدنش را پرسیدند، وی گفت: من رسول الله صلی الله علیه و سلم را در خواب دیدم که آستین ها را بالا زده، شمشیر به دست مبارک خود دارند و در مقابل آن حضرت صلی الله علیه و سلم، پوستینی که بر آن مردم را میکشتند مفروش بود، و اجساد سر بریده ده نفر از قاتلان امام حسین رضی الله در آن فرش افتاده بود، سپس آن حضرت علیه السلام مرا تهدید کرد و میله ای از خون حسین در چشمهای من زد، بامداد چون از خواب بیدار شدم، کور شده بودم. و در روایتی آمده است، کسی که سر مبارک حضرت حسین رضی الله عنه را بر گردن اسب خود آویزان کرده بود، چهره اش را بمانند قیر، سیاه و زشت یافتند. مردم بر وی گفتند: تو در میان همه ی عرب بسیار خوش قیافه بوده ای حالا چه شده است؟ وی گفت: از آن روزی که من این سر را به گردن اسب خود آویزان کردم، هرگاه که به خواب میروم، دو شخص بازوهایم را گرفته و مرا در آتش افروخته ای می اندازند که بر اثر حرارت آن میسوزم، و به همین خاطر چهره ام سیاه و سیاه تر شد، این مرد پس از روزی به همین حالت هلاک شد. ابن جوزی از سدّی نقل کرده است که وی (سدّی) مردی را دعوت کرد، در مجلس دعوت شدگان، گفتگو از قاتلان حضرت حسین بمیان آمد که تمام افراد شریک در قتل آن حضرت در دنیا بسزای اعمال خود رسیدند، آن مرد دعوت شده گفت: این حرف غلط است زیرا من در قتل وی شریک بوده ام اما هیچ اتفاقی برایم نیافتاده است. بعد از مجلس آن مرد به خانه اش رفت و مشغول درست کردن فتیله ی چراغ شد که در این حال لباسهایش آتش گرفت و در جا سوخت، سدّی میگوید: صبح بعد شخصاً او را دیدم که بمانند زغال سوخته بود. آمده است بر شخصی که به حضرت حسین رضی الله عنه تیر زده و آن حضرت را از نوشیدن آب منع نمود، خداوند متعال تشنگی را با چنان شدتی بر آن مسلط فرمود که به هیچ عنوان تشنگی اش بر طرف نمی شد، هر اندازه که آب مینوشید باز هم از تشنگی بر خود می پیچید، تا اینکه از نوشیدن آب زیاد شکمش ترکید و هلاک شد.

هلاکت و نابودی یزید

پس از شهادت حضرت حسین رضی الله عنه و یارانش، یزید حتی یک روز آرام نیافت و از آسایش بهره نگرفت و در تمام بلاد اسلامی حس خونخواهی خون شهداء اوج گرفت و بغاوت ها شروع شد و زندگی به وی (یزید) بیش از دو سال و هشت ماه و بنا به روایتی بیش از سه سال و هشت ماه وفا نکرد، در این مدت کوتاه در نظر مسلمانان منفور و در قلب آنان مبغوض شد و ایام زندگی را با کمال خواری و نگون سازی و ذلت به سربرد و با همان حالت منفوری و مبغوضی و خواری به هلاکت رسید.

وظیفه ماچیست؟

وظیفه ما و بهره ی ما از این حادثه جان گداز این است که از شهادت عظمای آن حضرت درس پختگی ایمان و اسلام و پایداری در متابعت سنت وی و جد امجدش حضرت رسول اکرم علیه الصلاة و السلام را یاد گرفته و به ادامه ی برنامه ی او بکوشیم و از ظلم و استبداد و از فسق و فجور برکنار باشیم و به خصال پاک حسین رضی الله عنه، خود را آراسته سازیم و از عادات زشت یزیدی بپرهیزیم و در برابر هیچ فرعون مستبد و شیطان متکبر سر تسلیم خم نکیم و در برابر مصیبت ها صبر و شکیبایی را پیشه ی خود سازیم. 

در روز عاشورا به غیر از شهادت امام حسین رضی الله عنه حوادث و اتفاقات مهمی در تاریخ قبل از اسلام رخ داده است از آن جمله: 
ـ در این روز توبه ی حضرت آدم علیه السلام پذیرفته شد.
ـ عرش، کرسی، آسمان، زمین، قلم، بهشت، ماه، خورشید و ستارگان آفریده شد.
ـ در این روز حضرت ابراهیم علیه السلام متولد گشت و نیز در همین روز از آتش نمرود نجات یافت.
ـ در این روز حضرت موسی علیه السلام و همراهان وی از امتش از بردگی و غلامی رهایی یافته و فرعون و لشگریانش در دریای نیل غرق شدند.
ـ کشتی حضرت نوح علیه السلام بر کوه (جودی) ایستاد و توقف کرد.
ـ پادشاهی و ملک بزرگ به حضرت سلیمان علیه السلام داده شد.
ـ حضرت یونس علیه السلام از شکم ماهی نجات یافت.
ـ در این روز حضرت جبرائیل و میکائیل و اسرافیل علیهم السلام خلق شدند.
ـ نور چشمهای حضرت یعقوب علیه السلام دوباره به چشمهایش برگشت.
ـ در این روز حضرت یوسف علیه السلام از چاه کنعان بیرون آورده شد.
ـ در این روز برای اولین بار از آسمان باران بر زمین بارید.
ـ قیامت نیز در این روز بر پا خواهد شد.

در روز عاشورا انجام دادن چه اعمالی ثواب بیشماری دارد؟

1ـ روزه گرفتن روز عاشورا (همراه با یک روز قبل یا بعد آن) زیرا که روزه گرفتن عاشورا به تنهایی بدون ضمیمه ی روز قبل یا بعد آن، مکروه تنزیهی میباشد. ابن عباس رضی الله عنه از رسول اکرم صلی الله علیه و سلم روایت کرده است: «هر کس روز عاشورا روزه بگیرد خداوند متعال بر او ثواب 60 سال که شبها بیدار و روزهایش با روزه گذرانیده باشد، ثواب مینویسد». و در حدیثی دیگر آمده است: «روز عاشورا روزه بگیرد و در این مورد با یهودیان مخالف ورزید (بدینگونه که روز قبل یا بعد عاشورا را با آن ضمیمه کنید زیرا که یهودیان فقط روز عاشورا را روزه میگیرند بدون اینکه روز قبل یا بعد آنرا با آن ضمیمه کنند).
2ـ صدقه دادن، پیامبر علیه السلام در این مورد فرموده است: «هر کس در روز عاشورا به مقدار ذره ای صدقه دهد خداوند متعال مثل کوه اُحد بر او ثواب میدهد و در روز قیامت به همان مقدار در کفه ی ترازویش ثواب گذاشته میشود».
3ـ افطاری دادن روزه داران.
4ـ گناه نکردن با زبان و دست و جوارح به حرمت آن روز.
5ـ گریه کردن از ترس خداوند.
6ـ قرآن خواندن.
7ـ دعا کردن.
8ـ طعام دادن دیگران. پیامبر اکرم علیه السلام فرموده است: «شخصی که طعامی در دست داشته باشد و بدون اینکه خود از آن تناول کند به همسایه ی مسلمان خویش طعام دهد، خداوند آن شخص را قبل از مرگش از طعام و شراب بهشت سیراب خواهد کرد».
9ـ غسل کردن. 
10ـ عیادت مریضان. پیامبران در این مورد نیز فرموده است: «هر کس در روز عاشورا برای عیادت مریض برود خداوند در نامه ی او به هر قدمش ثواب شهیدی می نویسد و چون از نزد او برخیزد گناهانش بخشیده می شود گویا از مادر تازه متولد شده باشد».
11ـ صله رحم کردن. پیامبر اکرم علیه الصلاة و السلام در این مورد فرموده است. «هر کس که رابطه اش با کسی قطع بوده و در روز عاشورا با آن صله ی رحم کرده و رابطه اش را دوباره وصل کند خداوند متعال ایشان را در ثواب حضرت یحیی بن زکریا و حضرت عیسی علیهم السلام نصیب می گرداند و ایشان در بهشت همراه آنان (علیهم السلام) خواهد بود».
12ـ حاضر شدن در مجلس های ذکر. در حدیثی آمده که پیامبر گرامیمان فرموده است: «هر کس در روز عاشورا به مجلس درس یا ذکر رود و در آن لحظه ای بنشیند، خداوند وی را به بهشت داخل می کند».
13ـ مساس کردن سر یتیمان. چنانچه رسول اکرم علیه السلام فرموده است: «هر کس در روز عاشورا سر یتیمی را با دستان خود مسح کند خداوند در برابر هر موی آن یتیم به آن شخص در بهشت درجه ای عطا می فرماید».
14ـ نماز گزاردن و ثوابش را به روح امام حسن و امام حسین رضی الله عنهما بخشیدن. 

ترتیب خواندن نمازعاشورا 

نماز عاشورا چهار رکعت می باشد که در رکعت اول: سبحانک، فاتحه و 11 مرتبه سوره ی اخلاص.
در رکعت دوم: فاتحه، 3 مرتبه سوره قل یا ایها الکافرون و 11 مرتبه سوره ی اخلاص.
در رکعت سوم: سبحانک، فاتحه، 1 مرتبه سوره ی التکاثر و 11 مرتبه سوره ی اخلاص.
در رکعت چهارم: فاتحه، 3 مرتبه آیۀ الکرسی و 25 مرتبه سوره ی اخلاص خوانده می شود. این نماز می تواند هم به نیت نفل و هم به نیت نماز عاشورا اقامه شود. این نماز با ترتیب مذکور از پیامبر گرامی اسلام نقل شده است و در آن ثواب بیشماری وجود دارد. از خداوند متعال می خواهم که همه ی ما مسلمانان عاصی را به حرمت این روز پر فضیلت و به حرمت نوه ی پیامبر گرامی اسلام، امام حسین رضی الله عنه و یارانش که مظلومانه به شهادت رسیدند مغفرت کند. 

ای صبا ای پیک دور افتادگان 
اشک ما بر خاک پاک او رسان

منابع و مآخذ: شرح شرعۀ الاسلام ـ فضایل دوازده ماه قمری ـ کتاب شهسوار کربلا ـ ردالمحتار علی الدرالمختار شرح تنویر الابصار.